Ons gebouwtje heet nu "Achter de Wal"
ONS GEBOUWTJE HEET NU “ACHTER DE WAL” De Historische Vereniging heeft aan haar archief-, bezoeklocatie en werkruimte aan de Grote Kolksluis, de naam “Achter de Wal” gegeven. Een prachtig gevelbord prijkt, zeer in het oogspringend, aan de gevel. Door sponsering is dit mogelijk geweest, waar de vereniging heel blij mee is. Het archief wordt gebruikt als opslag voor foto’s en documenten, tevens als werkruimte en bezoeklocatie. Het archief kan bezocht worden op afspraak: info@historiezwartsluis.nl.
De Handelskade werd vroeger in de volksmond, en nu soms nog door oudere Sluzigers, Achter de Wal genoemd. Er was in langvervlogen dagen geen straat, niet meer dan een wal, met op sommige plaatsen een smalle doorgang. Een groot gedeelte werd in beslag genomen door tuinen en weiland en erven van de huizen die in de Marktstraat stonden. Aan het eind was het Metselaarsgat (een stuk gracht); men kon hier niet het hoekje om naar de Zomerdijk. Zie kadasterkaart 1832 (hisgis.nl).
De benaming “Achter de Wal” is heel oud, gezien de volgende redenering. “Achter de Wal” kun je volgens de letter alleen maar zeggen vanaf het water. Dan is het de verhoogde vestingwal geweest, waarachter de vesting Swartesluys lag. Wellicht is, na de ontmanteling, de aarde van die wal gebruikt voor het ophogen van het aangrenzende gebied.
Midden 19e eeuw werd er een openbare school gebouwd, tussen Pottenbakkersstraat en het later gebouwde gemeentehuis. Verdere bebouwing vond plaats na de aanleg van de Grote Kolksluis in 1879. Men kon toen ook spreken van een handelskade. Er was altijd grote bedrijvigheid door het laden en lossen van schepen. Veel schepen werden vaak aan de kade gelegd om inkopen te doen, onderhoud of reparatie uit te voeren of om te wachten op beter weer voor de overtocht over de Zuiderzee. Daar lagen ook de schepen voor de aardappelhandel en beurtschepen voor het vrachtvervoer over water. Meerdere tuigerijen, waaronder de bekende, grote tuigerij van Flip Jalink (later SNS-bank en Sluuspoort). Aan het eind van “Achter de Wal” was de aanlegplaats van de Fortuna, de stoomboot die heen en weer voer tussen Zwartsluis en Meppel. De Meppeler nachtboten en de Paul Krüger, die diensten hadden op resp. Amsterdam en Rotterdam, visa versa, legden hier aan om personen en goederen te vervoeren. Verder waren er aan deze kade nog tal van andere bedrijven en winkels gevestigd. Niet te vergeten zijn de talloze binnenvaartuigen die hier in de Grote Kolksluis zijn geschut; in de hoogtijjaren jaarlijks zo’n 20.000! Het bruiste hier van het leven in die dagen en Sluzigers gingen graag een kijkje nemen. Na de aanleg van de Meppelerdiepkeersluis in 1955 werd het hier stukken rustiger.
Nadat de Handelskade een doorgaande straat werd, is de kade enkele malen verbreed. In 1970 waren er plannen vanuit de gemeenteraad om Handelskade om te dopen naar “Achter de Wal”, echter is dat er nooit van gekomen.
