De Velde, Zwartewatersklooster en Baarlo

Met ingang van 1818 werden de buurtschappen Kievitsnest, De Velde en Zwartewatersklooster afgescheiden van de gemeente Hasselt. Vóór 1811 behoorden ze tot het Schoutambt Hasselterkerspel. Bewoners van De Velde en ’t Klooster zijn geen Sluzigers en geen Hasselters. Beide buurtschappen hebben hun eigen identiteit. Eén van de eigenschappen van de Veldiger bevolking is dat men zich weinig met elkaar bemoeide. Als het echter nodig mocht zijn, dan is men voor de volle 100% beschikbaar t.o.v. elkaar. Tolerantie is een stukje Veldiger traditie dat bijzonder aangenaam aandoet. Je kunt over het algemeen rustig met een wat afwijkende mening of gedrag bewoner zijn van de buurtschap zonder dat je kritiek ontvangt. Acceptatie van nieuwe bewoners verloopt probleemloos. Doordat een Veldiger terdege honkvast is en zich weinig “onderweg” begeeft, heeft men vooral ’s avonds tijd zich op de hoogte te stellen van het wereldgebeuren en de politiek. Je staat dan ook soms versteld van de verrassend heldere kijk op gebeurtenissen waar men alles vanaf weet. Wat men een nadeel zou kunnen noemen is een bepaalde afstandelijkheid, waardoor echte vertrouwelijkheid wel eens op een laag pitje stond. Dit zou te maken kunnen hebben met de opvatting dat ieder z’n eigen boontjes moet doppen zolang het mogelijk is.

Dit in tegenstelling tot de bevolking van het Zwartewatersklooster, waar de binding met elkaar veel groter is. Eén en ander heeft tot gevolg dat de sociale controle in het Zwartewatersklooster vanzelfsprekend ook veel groter invloed heeft op het dagelijks leven. Een buurtschap waar men de dingen met elkaar bespreekt en waar men veel samen doet. Baas op eigen erf is in beide buurtschappen nog altijd een groot goed.

Opvallend is dat er een eigen begrafenisvereniging is. Deze vereniging, met ruim negentig leden verzorgt de begrafenis van de overleden buurtgenoten. Door de buren wordt op het kerkhof in het Zwartewatersklooster het graf gegraven; soms wordt daar van afgeweken en worden werkzaamheden verricht door het bestuur van het kerkhof. De leden van de begrafenisvereniging zijn niet de buurtgenoten alleen, maar ook bewoners van de huizen onder bepaalde grenzen buiten het buurtschap vallen, zoals De Velde en een gedeelte van de Roebollige Hoek, aan de overzijde van het Zwartewater.

De kerkelijke grenzen van de Hervormde Kerk zijn nooit aangepast en stammen nog uit de vorige eeuw. Traditiegetrouw kerken de meeste hervormden uit dit gebied in Hasselt. De Gereformeerde Kerk heeft de grens wel aangepast, maar bewoners gaan kerken zowel in Hasselt als Zwartsluis. Het hele gebied heeft een rijke historie waar al veel over geschreven is. Die geschiedenis betreft een nonnenklooster dat hier in 1233 werd gesticht als boetedoening voor de in 1227 in de slag bij Ane omgekomen bisschop van Utrecht, Otto van Lippe. Het klooster werd aan het eind van de 16e eeuw afgebroken.

Veel minder is ons bekend over Baarlo, dat “woest bos” zou betekenen. In een oude zestiende-eeuwse oorkonde werd dit gebied Averstede genoemd, later De Overstee of Overstede; daarna aangeduid als Baarlo. De oude moerassen en bossen van Staphorst hadden een enorme uitgestrektheid en reikten tot hier.

De bewoners van Baarlo zijn veel meer op Zwartsluis georiënteerd en hebben generaties lang een waardevolle plaats gehad in de kerkelijke leefgemeenschappen als wel in het verenigingsleven.

<< Bekijk uw buurt Download de lijst