Nering en negotie

Dirk Driessen begint zijn werk...

Het is bijzonder boeiend geweest bezig te zijn met de nering en negotie zoals die vroeger in Zwartsluis moet zijn geweest. Verhalen en anekdotes zijn er genoeg over de talloze winkeltjes die er waren, maar een duidelijk inzicht is moeilijk te verkrijgen. Over de industriële bedrijven was er tot het midden van de negentiende eeuw ook weinig bekend. Pas toen werden er regelmatig gegevens bekend gemaakt door het gemeentebestuur.

Het is duidelijk dat de scheepvaart toen een dominerende functie vervulde. Dit kan afgeleid worden uit de tien scheepswerven, de vijf zeilmakerijen, vijf touwslagerijen, vijf blok- mastenmakerijen een elf grofsmederijen die er waren. Op de ontwikkeling van onze plaats is in de negentiende eeuw vooral van invloed geweest het feit, dat in deze tijd naast de bestaande oude Staphorstersluis en de Arembergersluis de nieuwe Grote Kolksluis werd gebouwd, waardoor de scheepvaart belangrijk kon toenemen. Behalve de kalkbranderijen bleken er toen weinig fabrieken te kunnen floreren. In de vorige eeuw kwamen er mattenfabrieken en borstelmakerijen, maar een grote vlucht heeft de industrie toch niet kunnen nemen.

Initiatieven werden er wel eens genomen. Zo werd b.v. een tabaksfabriek opgericht en een botermakerij, maar deze zijn spoedig weer verdwenen. Een van de oudste en thans nog bestaande industrieën is de fabriek van gebrande suikerpoeder Buisman BV, die in 1867 werd opgericht. In de twintigste eeuw zijn er tal van bedrijven bijgekomen, maar de oorsprong van de bedrijvigheid in vroegere jaren was duidelijk te vinden in de scheepvaart met alles wat daarom heen ook maar te vinden was.

Een gezegde “Waar volk is is nering”, zei de oude Tjerk en zette de viskraam in de kerk“ spreekt duidelijke taal, want er was volop bedrijvigheid en nering. Dit zal er ongetwijfeld toe hebben bijgedragen dat er zoveel winkeltjes die, uitgewaaierd over de gehele oude kern en de Nieuwesluis, te vinden waren. De nering werd bijzonder bevorderd door de lange tijd die de schippers soms moesten blijven liggen om te wachten op vracht, of op een gunstige wind als men naar de westwal van de Zuiderzee wilde varen. Voor de overtocht, die wel eens een paar dagen kon duren, moest er proviand aan boord zijn.

In de uitgaven verdiepen we ons in de nering en negotie in Zwartsluis (vanaf het beging van deze eeuw). Het is bijna onmogelijk hiervan een compleet beeld te vormen maar met uw hulp zullen we trachten toch wat meer inzicht te krijgen in deze zaak.

<< Lees meer over de historie van Zwartsluis